در این مقاله نقاط ضعف و قوت چهل و یکمین دوره رقابت های کشتی آزاد و فرنگی جام جهان پهلوان تختی رو مورد بررسی قرار می دهیم. 

خانه کشتی- یک؛ جام تختی که مزین شده به نام جهان پهلوان، سال‌ها برند و شناسنامه کشتی ایران بود.

در سال‌های مختلف کشتی گیران بزرگی در این رقابت‌ها شرکت می کردند و آن را به یک تورنمنت مهم در سطح بین‌المللی تبدیل کرده بودند تا جایی که این مسابقات طی سال‌های نه چندان دور از معتبرترین رقابت‌های کشتی جهان بود و کشتی گیران مطرح جهان با حضور در ایران در این رقابت‌ها به میدان می رفتند. حتی کشتی فرنگی جام تختی نیز جزو سیستم رنکینگ اتحادیه جهانی کشتی بود، اما در سال‌های اخیر آنقدر دچار رکود و رخوت شده که سال به سال نمودار کیفیتش افت بیشتری را به خود می بیند تا این سوال پیش بیاید که آن همه ابهت و زیبایی این‌ تورنمنت چه شد؟

اگر صندوقچه خاطرات این مسابقات را باز کنیم و به آن ‌نگاهی بیندازیم می بینیم که این مسابقات در طی بیش از چهار دهه که از عمرش می‌گذرد، قاب‌های ناب و دلچسبی را در دل خود ثبت کرده. از ظهور اکبر فلاح مستعد، در سال ۱۳۶۰در وزن ۴۸ کیلو که ششم شد اما نبوغ خود را نشان داد و یقه بزرگان را گرفت، تا دو باخت پیاپی رضا سوخته‌سرایی به حریف گمنامی به نام مالخاز مرمانیشویلی در سال‌های ۶۳ و ۶۴٫ در سال ۶۳ مرمانیشویلی با وجود اینکه ۲۰ کیلو از سوخته‌سرایی سبک‌تر بود اما در حضور بیش از ۱۲هزار تماشاچی مچ سنگین وزن دوست داشتنی ما را خواباند. از حضور رسول خادم ۱۵ساله و امیر خادم ۱۷ساله، تا تصمیم رسول به حضور در وزن ۸۲ کیلو در سال ۶۹ در این مسابقات در حالی که قبل از آن در بازیهای آسیایی پکن در ۶۸ کیلو کشتی گرفته بود. از حضور خارجی هایی همچون یوردانف و باخت او به محمد ذوالفقاری، تا مثلث طلایی علی اکبر دودانگه، اویس ملاح و محمد طلایی در وزن ۵۷ کیلو.

با همه این اوصاف اما این مسابقات امسال آن طور که باید نتوانست کشتی دوستان را راضی کند، هرچند دلایلی مانند شیوع کرونا و عدم شرکت کشتی گیران و مدعیان المپیکی باعث شد کیفیت این مسابقات افت بیشتری داشته باشد. اما این مسابقات به‌طور کلی در سال‌های اخیر نشانی از جامی که به نام تختی است و مهم‌ترین تورنمنت کشتی ایران، نداشته و باید برای بالا بردن کیفیت آن چاره‌ای اندیشیده شود تا رقابت‌هایی در حد نام و شان تختی و کشتی ایران برگزار شود.

دو؛ در‌ سراسر دنیا به یاد بزرگان کشتی تورنمنت‌هایی برگزار می کنند که همگی در شأ‌ن صاحبان آن نام هستند. از جام مدوید یا ایوان یاریگین، وهبی امره و… که‌ همگی در سال‌های مختلف تلاش کرده‌اند تورنمنت‌هایی را برگزار کنند که نام بزرگان‌شان را زنده کند. برای رسیدن به ‌تورنمنتی در حد آنها که نام برده شد هم راهی وجود ندارد مگر اینکه اسباب آن آماده شود.

برای برگزاری مسابقات جامی در حد تختی، لازم است تا بازنگری های اساسی در شیوه برگزاری این رقابت‌ها انجام شود. اول و مهم‌تر از هرچیزی جذب اسپانسرهای قوی برای این مسابقات و تعیین جوایز دلاری مناسب می تواند کشتی گیران و کشورهای مختلف را برای حضور در این مسابقات وسوسه کند.

برگزاری این مسابقات در تاریخی مناسب که با سایر مسابقات معتبر تداخل نداشته باشد و البته با مسابقاتی مانند جهانی فاصله زمانی مناسبی داشته باشد می تواند گزینه مهم دیگری باشد تا کشتی گیران در آستانه رقابت‌های مهم با حضور در این مسابقات خود را محک بزنند.

نکته سوم هم بی شک حضور کشتی گیران تراز اول کشورمان در این مسابقات است که می تواند عیار رقابت‌ها را بالا برده و خارجی ها را برای شرکت در این مسابقات قلقلک دهد. نکاتی که در سال‌های اخیر همان ‌تکه گمشده‌ پازل جام تختی بوده و باعث شده این مسابقات سطح کیفی مناسبی در شأ‌ن کشتی ایران و ‌نام تختی نداشته باشد.

سه؛ اگر از چند کشتی گیر که جزو مدعیان دوبنده تیم ملی در المپیک هستند و از حضور در این رقابت‌ها معاف شده بودند فاکتور بگیریم، بی شک ‌آنچه که چهارشنبه و پنجشنبه هفته گذشته در سالن دوازده‌هزار نفری آزادی برگزار شد، ویترینی تقریبا کامل از عیار فنی کشتی ایران در بخش آزاد و فرنگی بود. 

اگر با ذره‌بین به این ویترین بنگریم با قاطعیت می توانیم بگوییم که فنون اصیل و بکر گمشده اصلی کشتی در این مسابقات و در سال‌های اخیر است. روزگاری که چندان هم دور نیست، کشتی گیران ایرانی آنچنان مجهز به سلاح فنون ناب کشتی بودند که کمتر کسی می توانست دستشان را بخواند اما در مسابقات هفته گذشته کدام یک از این فنون را مشاهده کردیم؟ چند کشتی گیر دیدیم که فنون ناب و قدیمی کشتی را اجرا کند؟ کشتی فرنگی کمتر شاهد اجرای فنون است و در کشتی آزاد هم کشتی گیران ترجیح می دهند به زیر‌گیری و بارانداز بسنده کنند که همان‌ها را هم به ندرت اجرا می کردند. هر چند در بعضی اوزان مانند وزن ۵۷ کیلوگرم کشتی آزاد یا حتی ۱۲۵ کیلوگرم شاهد فنونی مانند سگک بودیم که خیلی وقت است کشتی گیران سراغ آن نمی روند اما در خیلی از اوزان دیدیم که فقر فن بسیار مشهود بود، تا جایی که برخی کشتی گیران از زیرگیری های ساده هم عاجز بودند.

بی شک مجهز شدن به اسلحه‌های مختلف که همان فنون ناب کشتی هستند می تواند در یک مبارزه به مدد کشتی گیر بیاید تا ورزشکار با روش‌های متنوع و مختلفی به مقابله با حریفان برود و تنها به زیرگیری و هل دادن و بارانداز بسنده نکند. نمونه آن را می توان در فینال مسابقات جهانی ۲۰۱۸ در وزن ۹۷ کیلوگرم آزاد دید که سعداله‌ اف روسی چگونه با اجرای فن دیدنی کلندون توانست اسنایدر آمریکایی را به زانو در بیاورد و این نمونه‌ای بارز از ثمرات اجرای فنون مختلف و داشتن تکنیک‌های متنوع است. امری که بی شک وظیفه مربیان را دو چندان می کند تا با تلاش برای احیای فنون مختلف و متقاعد کردن کشتی گیران به استفاده از روش‌های متنوع، هم ورزشکار را با چنته پر‌ تری به تشک بفرستند و هم به چشم نواز‌تر شدن کشتی ها کمک کنند.

چهار؛ اگر بخواهیم نقطه عطف و نکته مثبت مسابقات جام تختی امسال را ذکر کنیم مطمئنا باید از بازگشت برخی استعدادهای جوان و ظهور برخی نفرات جدید از پهنه رقابت‌های امسال نام برد. بازگشت استعدادهایی که مدیی به دلایل مختلفی مانند مصدومیت‌ و… از کشتی دور بوده‌اند همچون محمد الیاسی، امید آرامی، امیر پرسته و درخشش ادامه‌دار نفراتی مانند رحمان عموزاد و عباس فروتن از نکات مثبت این دوره از رقابت‌ها بود. نفراتی که به همراه خیلی افراد دیگر که در مسابقات حاضر بودند، از استعداد‌ها و پشتوانه‌های کشتی آزاد و فرنگی هستند که می توانند در سال‌های آینده پادگان کشتی را از ستاره‌های درخشان پر کنند. نفراتی که بیشتر آنها در رده‌های پایه درخشیده‌اند و حالا به رده بزرگسالان آمده‌اند یا همزمان در رده جوانان و بزرگسالان کشتی می گیرند و این حضور و موفقیت آنها در این مسابقات می تواند نوید روزهای بهتری را برای کشتی کشورمان به همراه داشته باشد و هرکدام بتوانند در آینده با ادامه موفقیت‌های خود کشتی ایران را به اوج قله برسانند.

پنج: در کشاورزی برای به ثمر رسیدن یک محصول و چیدن یک خروجی مناسب سه مرحله کاشت، داشت و برداشت وجود دارد. در این میان می گویند اصلی ترین مرحله، مرحله داشت است که به معنای پرورش و مراقبت محصول از آفت‌ها و ایجاد فضای مناسب و انجام اقدامات مختلف است تا نهایتا محصولی بارور و مناسب برداشت شود.

این مثال می تواند تشبیه مناسبی برای فضای ورزش و کشتی باشد. استعداد‌های ناب کشتی این سرزمین بیش از هر چیزی به مراقبت و آموزش نیاز دارند تا بذر استعدادشان بارور شود و توانایی شان هدر نرود.

مطمئنا نفراتی که در رده‌های پایه می درخشند، خمیر مایه لازم برای موفقیت را دارند و در ادامه مسیر بخش بزرگی از کار بر گردن مسئولان، مربیان و کادرهای فنی است تا با آموزش‌های مناسب، ایجاد شرایط رشد و بسترسازی بتوانند در فرآیند انتقال کشتی گیر از رده پایه به بزرگسالان به خوبی عمل کنند و محصول خوبی را به کشتی کشور تحویل بدهند. امری که وظیفه سنگینی را بر دوش فدراسیون می گذارد تا از سرمایه هایش به خوبی مراقبت کند. موضوعی که می تواند باعث درخشش ستاره‌های جوان در کشتی شود. نمونه این امر را امروز در نفراتی مانند عباس فروتن، امیرمحمد یزدانی، امیر حسین زارع و… می بینیم که فرآیند انتقالشان به خوبی صورت گرفته، هرچند که مسیر زیادی برای موفقیت پیش رو دارند و البته این سیر تکاملی همچنان باید با دقت و جدیت بیشتری انجام شود تا شاهد حضور سایر استعدادها همچون رحمان عموزاد، امیر پرسته و… در رده‌های بزرگسالان و ادامه درخشش آنها و سربلندی کشتی کشورمان باشیم.